Wychowywanie nastolatków wielu rodziców postrzega jako szczególnie trudne zadanie, pełne problemów (lub, jak to się teraz określa, „wyzwań”) na każdym kroku. Dążenie do separacji, negowanie postaw, nagłe skoki nastrojów czy też nawet agresja u dorastających dzieci sprawiają, że zdesperowani rodzice zaczynają wręcz tęsknić za drobnymi w zestawieniu z tym niedogodnościami z wczesnego dzieciństwa jak zmienianie pieluch czy wstawanie w nocy. Czy da się jakoś przetrwać ten trudny dla obu stron okres? Co zrobić, aby nie krzywdzić dzieci ani nie pozwolić się samemu krzywdzić? Jak mądrze okazać miłość i jak najlepiej wychować dorastające dziecko, a potem pozwolić mu zbudować własne życie? Książka Moniki i Marcina Gajdów pomaga odpowiedzieć na te pytania oraz stawić czoła wielu wyzwaniom, z którymi zmagają się rodzice nastolatków.
Świat oczami nastolatka
Tytuł książki nawiązuje do wydanej w 2010 r. pozycji tych samych autorów (Rodzice w akcji) poświęconej ogólnie wychowaniu dzieci. W odróżnieniu od swojej poprzedniczki ta lektura koncentruje się na okresie dojrzewania. Gajdowie opierają swoją wiedzę na zdobytym wykształceniu, doświadczeniach terapeutycznych, ale też (jako praktycy) na własnym rodzicielstwie. Dzięki lekturze rodzice mogą zobaczyć, jak irytujące dla nich sytuacje wyglądają z perspektywy dorastającego dziecka. Gajdowie uczą bardziej empatycznego spojrzenia na nastolatka, jego potrzeby i trudności, których doświadcza, skupiając się na budowaniu więzi z dzieckiem. Niby każdy z nas doświadczył tego okresu, ale spostrzeżenia Gajdów mogą okazać się dla rodziców bardzo odkrywcze, bowiem (jak mówi polskiego powiedzenie) „zapomniał wół jak cielęciem był”. Szczególnie pomocne wydaje się zestawienie różnych trudności dla rodziców dzieci w tym wieku. Autorzy podpowiadają, które zachowania są normalne, a które wymagają głębszego rozważenia i ewentualnej interwencji.
Dwa skrzydła miłości
Szczególnie dużo miejsca autorzy poświęcili kwestii tzw. dwóch skrzydeł miłości: afirmacji i wymaganiom. Ważną rolę odgrywa tu odpowiednie motywowanie i chwalenie dzieci, które zapewni im właściwe poczucie wartości i zapobiegnie wykształceniu różnych kompleksów. Autorzy podpowiadają, które rodzaje pochwał są wskazane, a które mogą wywołać niepożądany bądź nawet odwrotny skutek. Gajdowie wyjaśniają też rolę bezwarunkowej miłości w wychowaniu, dzięki której dziecko zostaje odpowiednio wyekwipowane na resztę życia. Owa bezwarunkowość nie oznacza naturalnie braku stawiania wymagań, którym autorzy również poświęcili wiele miejsca. Czytelnik znajdzie też porady dotyczące wyciągania konsekwencji wobec dziecka, gdy nie stosuje się ono do ważnych zasad. Autorzy cały czas podkreślają jednak, że ostatecznym celem wychowania jest doprowadzenie do samodzielności dziecka w przyszłości, co dla rodziców może być też naturalnie trudne. Dlatego wiele stron poświęcono też syndromowi opuszczonego gniazda i temu, jak organizować sobie życie po odejściu dzieci z domu.
Dla kogo ta książka?
To pozycja dla bardzo szerokiego grona odbiorców. Rodzice nastolatków znajdą w niej wiele pilnie potrzebnych porad, rodzice młodszych dzieci i osoby przygotowujące się do rodzicielstwa dowiedzą się, na co od początku warto zwracać uwagę. Nawet rodzice już odchowanych dzieci skorzystają z przydatnych dla nich wskazówek. Ale wbrew pozorom to książka nie tylko dla rodziców: pozostali czytelnicy będą mogli zastanowić się nad własną adolescencją i zrozumieć, z czego wynikają ich różne zachowania, deficyty lub mocne strony.
Osobom wierzącym z pewnością przydadzą się porady dotyczące religii w wychowaniu nastolatków oraz jak przyjmować różnice światopoglądowe pojawiające się w „wieku buntu”. Ale ta książka to doskonała lektura również dla osób niewierzących, ponieważ zawiera szereg praktycznych wskazówek wychowawczych opartych naukowo przede wszystkim na psychologii systemowej. Zatem każdy znajdzie coś wartościowego dla siebie.
Michał Nałęcz
Dodaj komentarz